سیستم ارتینگ یا اتصال به زمین یک سیستم الکتریکی است که برای محافظت از افراد و تجهیزات در برابر برق‌گرفتگی و سایر خطرات ناشی از برق ایجاد می­شود. این سیستم با اتصال تجهیزات و سازه‌ها به زمین، مسیری ایمن برای جریان برق فراهم می‌کند.

سیستم ارتینگ در کشورهای مختلف تنظی و تدوین می‌شود. در ایران نیز قوانین و آیین نامه های سیستم ارتینگ به شدت محافظه‌کارانه و سختگیرانه است که در ادامه مطلب به آن اشاره می‌کنیم.

قوانین و آیین نامه های سیستم ارتینگ چیست؟

قوانین و آیین نامه های سیستم ارتینگ در ایران توسط سازمان ملی استاندارد ایران (ISIRI) و سازمان حفاظت فنی و بهداشت کار (OSHA) تدوین شده است. این قوانین و آیین نامه‌ها، الزامات و استانداردهای لازم برای طراحی، نصب و نگهداری سیستم ارتینگ را تعیین می‌کنند.

قوانین و آیین نامه های سازمان ملی استاندارد ایران (ISIRI)

سازمان ملی استاندارد ایران (ISIRI) مجموعه ای از استانداردها را به عنوان قوانین و آیین نامه های سیستم ارتینگ منتشر کرده است. این استانداردها عبارتند از:

• ISIRI 61210-1:2015 سیستم های ارتینگ – قسمت 1: اصول و الزامات کلی
• ISIRI 61210-2:2015 سیستم های ارتینگ – قسمت 2: روش های اندازه گیری و آزمایش
• ISIRI 61210-3:2015 سیستم های ارتینگ – قسمت 3: کاربردهای خاص

این استانداردها، الزامات و استانداردهای لازم برای طراحی، نصب و نگهداری سیستم ارتینگ را در انواع کاربردها، از جمله ساختمان‌ها، تاسیسات صنعتی و زیرساخت‌های حیاتی تعیین می‌کنند.

قوانین و آیین نامه های سازمان حفاظت فنی و بهداشت کار (OSHA)

سازمان حفاظت فنی و بهداشت کار (OSHA) مجموعه‌ای از قوانین و آیین نامه های سیستم ارتینگ را منتشر کرده است. این مقررات عبارتند از:

• مقررات حفاظت در برابر برق (OSHA 29 CFR 1910.305)
• مقررات حفاظت در برابر صاعقه (OSHA 29 CFR 1910.268)

این مقررات، الزامات لازم برای طراحی، نصب و نگهداری سیستم ارتینگ را در محیط های کاری تعیین می‌کنند.

الزامات سیستم ارتینگ

سیستم ارتینگ باید حداقل الزامات زیر را داشته باشد:

• مقاومت الکتریکی کلی سیستم ارتینگ باید کمتر از 4 اهم باشد.
• قطر حداقل هادی ارت باید 16 میلی متر باشد.
• عمق حداقل الکترود ارت باید 2 متر باشد.

الزامات سیستم ارتینگ با توجه به کاربرد و شرایط محیطی متفاوت است. به عنوان مثال، سیستم ارتینگ در محیط‌های صنعتی باید الزامات بیشتری را داشته باشد تا بتواند در برابر جریان‌های نشتی و صاعقه مقاومت کند. علاوه بر این الزامات، تجهیزات و ملزومات سیستم ارتینگ نیز مهم هستند. شما می‌توانید به راحتی با شماره‌گیری ۰۲۱۳۳۹۴۲۵۰۰ – ۰۲۱۳۳۹۵۹۱۲۴ این لوازم را تهیه کنید.

مزایای سیستم ارتینگ

• سیستم ارتینگ مزایای زیر را دارد:
• جلوگیری از برق گرفتگی
• کاهش خطر آتش سوزی
• ایجاد یک نقطه صفر برای سیستم الکتریکی
• کاهش تداخل الکتریکی

سیستم ارتینگ یک جزء ضروری برای ایمنی در محیط‌های الکتریکی است.

دستورالعمل اجرای چاه ارت

چاه ارت یک حفره در زمین است که برای نصب الکترود ارت استفاده می‌شود. الکترود ارت یک سازه فلزی است که برای اتصال تجهیزات و سازه‌ها به زمین استفاده می‌شود.

مراحل اجرای چاه ارت:

• انتخاب محل مناسب: محل چاه ارت باید در مکانی خشک و دور از رطوبت و مواد شیمیایی باشد. همچنین باید در مکانی باشد که دسترسی به آن آسان باشد.
• حفر چاه: چاه ارت باید به عمق حداقل 2 متر حفر شود. قطر چاه نیز باید حداقل 1 متر باشد.
• نصب الکترود ارت: الکترود ارت باید در مرکز چاه قرار داده شود. سپس باید اطراف الکترود را با خاک مرطوب پر کرد.
• اتصال سیم ارت: سیم ارت باید به الکترود ارت متصل شود. سیم ارت باید از جنس مس یا آلومینیوم باشد و قطر آن باید حداقل 16 میلی متر باشد.
• پر کردن چاه: پس از اتصال سیم ارت، باید چاه را با خاک پر کرد.

مواد و تجهیزات مورد نیاز برای اجرای چاه ارت:

• الکترود ارت: الکترود ارت می‎تواند از جنس فولاد، مس یا آلومینیوم باشد.
• سیم ارت: سیم ارت باید از جنس مس یا آلومینیوم باشد و قطر آن باید حداقل 16 میلی‎متر باشد.
• ابزار و تجهیزات حفاری: برای حفر چاه ارت به تجهیزات حفاری مانند بیل، کلنگ یا دریل نیاز دارید.

نکات ایمنی: هنگام حفر چاه ارت باید از تجهیزات ایمنی مانند کلاه ایمنی، عینک ایمنی و دستکش ایمنی استفاده کنید. همچنین در صورت برخورد با خطوط برق، بلافاصله کار را متوقف کنید و با یک متخصص برق تماس بگیرید.

آزمایش چاه ارت:

پس از اجرای چاه ارت، باید مقاومت الکتریکی آن را آزمایش کنید. مقاومت الکتریکی چاه ارت باید کمتر از 4 اهم باشد. برای انجام این آزمایش می‎توانید از یک مولتی‎متر استفاده کنید.

جمع بندی

در این مقاله با  قوانین و آیین نامه های سیستم ارتینگ آشنا شدیم. دانستیم که سازمان ملی استاندارد ایران (ISIRI) مجموعه ای از استانداردها را برای سیستم ارتینگ منتشر کرده و قوانینی برای آن تدوین کرده است.

این قوانین و آیین نامه‌ها، الزامات و استانداردهای لازم برای طراحی، نصب و نگهداری سیستم ارتینگ را تعیین می‌کنند.

در ادامه با مراحل اجرای چاه ارت آشنا شدیم. ملزومات اجرای چاه ارت را باید از سایت‌ها و فروشگاه‌های معتبر تهیه کرد. فروشگاه سرزمین مس بهترین ملزومات چاه ارت را با مناسبترین قیمت در اختیار هموطنان گرامی قرار می‌دهد.